اضافه کاری در قانون کار چیست و چه شرایطی دارد
بر اساس ماده 51 قانون کار ،ساعت کار عادی مدت زمانی است که کارگر نیرو و یا وقت خود را به منظور انجام کار در اختیار کارفرما قرار میدهد به غیر از مواردی که در قانون مستثنی شده است با توجه به اینکه ساعت کار کارگران در شبانه روز نباید از 8 ساعت تجاوز نماید.
طبق تبصره (1) این ماده کارفرما با توافق کارگران ، نماینده یا نمایندگان قانونی آنان می تواند ساعت کار را در بعضی از روزهای هفته کمتر از میزان مقرر و دیگر روزهای اضافه بر این میزان تعیین کند به شرط آنکه مجموع ساعت کار هر هفته از 44 ساعت تجاوز نکند. باید توجه داشت در ماده 52 قانون کار اشاره شده است که در کارهای سخت و زیان آور و زیرزمینی ساعت کار نباید از 6 ساعت در روز و 36 ساعت در هفته تجاوز نماید.
اضافه کاری :
به مدت کار بیشتر از ساعت موظفی اضافه کار گفته میشود
در شرایط عادی اضافه کاری به کارگر با شرایط ذیل مجاز خواهد بود:
1)موافقت کارگر
2)پرداخت 40% اضافه بر مزد هر ساعت کار عادی
نکته:
*اضافه کاری برای کارگرانی که کار شبانه یا کارهای خطرناک و سخت وزیان آور انجام میدهند ممنوع می باشد
*ساعت اضافی ارجاعی به کارگر نباید از 4 ساعت در روز تجاوز نماید مگر در موارد استثنایی با توافق طرفین.
مبنای محاسبه اضافه کاری چیست؟
مزد ثابت یا مزد مبنا + پایه سنوات (در صورت مشمول بودن)
نکته: مزایای رفاهی در اضافه کاری محاسبه نمیشه
محاسبه مبلغ اضافه کاری
برای محاسبه مبلغ اضافه کاری اول باید مبلغ یک ساعت کار عادی رو بدست بیاورید
7/33÷(مزایای به تبع شغل روزانه + حقوق روزانه)
بعد مبلغ اضافه کاری رو با استفاده از فرمول زیر بدست می آوریم:
1/4 × تعداد ساعت اضافه کار ×نرخ یک ساعت کار
تعطیل کاری:
اگه کارگر در روزی که تعطیل رسمی می باشد مشغول به کار شود مستحقق دریافت حق الزحمه بیشتری میباشد در واقع تعطیل کاری نوعی اضافه کاری در روز تعطیل(غیر از جمعه) است و نرخ محاسباتی آن مانند اضافه کاری می باشد یعنی 40% بیشتر از دستمزد هر ساعت کاری عادی و نحوه محاسبه مانند محاسبه اضافه کاری می باشد.
نکته: بر اساس ماده 620و 63 قانون کار ، تعطیلات رسمی کارگران عبارت است از :
جمعه/ تعطیلات رسمی/ روز جهانی کارگر (11 اردیبهشت) در نتیجه اشتغال به کارگران در روز کارگر ، تعطیل کاری محسوب میشه .
جمعه کاری:
کار درروز جمعه 2 شرط دارد :
1)40% اضافه بر مزد روزهای عادی به کارگر تعلق بگیره
2)یک روز دیگر در هفته رو به جای جمعه تعطیل بشه
با رعایت این دو شرط نرخ هر ساعت جمعه کاری به شکل زیر محاسبه می شود :
دستمزد هر ساعت کار عادی ×1/4
حال اگر کارگر به جای روز جمعه ای که کارکرده ، روز دیگه ای رو تعطیل نشود روش محاسبه آن متفاوت می باشد برای کار در روز جمعه از فرمول بالا استفاده میکنیم و برای اینکه روز دیگه ای به جای جمعه تعطیل نشده کارگر یک 40 % دیگر هم باید دریافت میکند.
بنابراین نرخ هر ساعت جمعه کاری بدون تعطیل شدن در یک روز دیگر به شکل زیر میباشد.
دستمزد هر ساعت کار عادی × 1/8 (یعنی دو تا 40%)
نکته : کار در روز جمعه حتی اگر بخشی از ساعت موظفی شخص باشد باز نیز مستحقق دریافت جمعه کاری می باشد.